آئروسل ویپ
آئروسل ویپ چیست و چه تأثیری بر سلامت دارد؟
در دنیای امروزی که مصرف ویپ به یکی از عادت‌های رایج به‌خصوص در میان جوانان تبدیل شده، کمتر کسی به ترکیباتی که در هنگام استفاده از ویپ در هوا پخش می‌شود، دقت می‌کند. یکی از این ترکیبات، آئروسل ویپ است. برخلاف تصور عموم، بخاری که از دستگاه ویپ خارج می‌شود، صرفاً بخار آب نیست. بلکه ترکیبی پیچیده از ذرات معلق، فلزات سنگین، نیکوتین و مواد شیمیایی دیگر است که در قالب آئروسل در فضا پخش می‌شوند.
در این مقاله می‌خواهیم آئروسل ویپ را به زبان ساده ولی دقیق بررسی کنیم، از نحوه شکل‌گیری آن بگوییم و ببینیم واقعاً چه تأثیری بر بدن و حتی اطرافیان ما دارد. اگر ویپ می‌کشید یا در اطراف کسانی هستید که مصرف‌کننده‌اند، دانستن درباره آئروسل ویپ برایتان حیاتی است.
آئروسل ویپ چیست؟
وقتی مایع داخل ویپ گرم می‌شود، به بخار تبدیل می‌شود. اما برخلاف بخار آب که یک ترکیب خالص است، آئروسل ویپ حاوی ذرات بسیار ریز جامد یا مایع در هوای معلق است. این ذرات می‌توانند مواد شیمیایی حاصل از تخریب حرارتی مایع ویپ، نیکوتین، فلزات سنگین و ترکیبات معطر مصنوعی باشند. در واقع آئروسل ویپ همان چیزی است که شما هنگام ویپ‌کشیدن استنشاق می‌کنید یا از دهان خارج می‌شود.
آئروسل ویپ چیست
این آئروسل بسیار سبک و به سادگی قابل استنشاق است، به همین دلیل هم خود فرد مصرف‌کننده و هم افراد اطراف، در معرض این ترکیب قرار می‌گیرند.
ترکیبات تشکیل‌دهنده آئروسل ویپ
جالب است بدانید ترکیب آئروسل ویپ ممکن است در دستگاه‌های مختلف، بسته به دمای المنت و نوع مایع ویپ، متفاوت باشد. با این حال، مواد اصلی موجود در آئروسل ویپ معمولاً شامل موارد زیر هستند:
- نیکوتین: ماده‌ای اعتیادآور که در بیشتر مایعات ویپ وجود دارد.
- فرمالدهید و استالدهید: ترکیبات سرطان‌زا که در اثر تخریب حرارتی تولید می‌شوند.
- فلزات سنگین: مانند سرب، نیکل و کروم که ممکن است از کویل‌های فلزی به بخار منتقل شوند.
- ترکیبات معطر: مانند دی‌استیل که با بیماری‌های ریوی مرتبط است.
- ذرات ریز جامد: که می‌توانند به راحتی وارد ریه شوند.
تمام این مواد از طریق آئروسل ویپ وارد بدن می‌شوند، بدون اینکه شخص متوجه خطرات آن باشد.
تفاوت بین بخار و آئروسل ویپ
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که آئروسل ویپ همان بخار ساده‌ای است که از آب به‌وجود می‌آید، اما واقعیت کاملاً متفاوت است. بخار آب تنها شامل مولکول‌های آب در حالت گاز است، در حالی‌که آئروسل ویپ مخلوطی از ذرات جامد، مایع و گاز است که حاوی ترکیبات پیچیده‌تری نسبت به بخار آب معمولی است. همین تفاوت ساختاری باعث شده آئروسل ویپ تأثیرات متفاوت و حتی خطرناک‌تری بر سلامت داشته باشد.
تأثیر آئروسل ویپ بر ریه‌ها
وقتی آئروسل ویپ وارد مجاری تنفسی می‌شود، مستقیماً به نای، نایژه‌ها و سپس به آلوئول‌های ریه می‌رسد. ذرات ریز موجود در آئروسل ویپ ممکن است در دیواره ریه رسوب کرده و باعث التهاب، تحریک و در بلندمدت، بیماری‌های مزمن مانند برونشیت، آسم یا حتی COPD شوند. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که قرارگیری مستمر در معرض آئروسل ویپ می‌تواند عملکرد تنفسی را کاهش دهد.
آئروسل ویپ و سلامت قلب
نیکوتین موجود در آئروسل ویپ با تأثیر بر سیستم عصبی، باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون می‌شود. در نتیجه، احتمال بروز بیماری‌های قلبی و عروقی در مصرف‌کنندگان ویپ، حتی اگر سیگار نمی‌کشند، افزایش می‌یابد. از طرفی، فلزات سنگین موجود در آئروسل می‌توانند به رگ‌های خونی آسیب وارد کنند.
خطرات آئروسل ویپ برای اطرافیان
یکی از موضوعاتی که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، تأثیر آئروسل ویپ بر افراد غیرمصرف‌کننده است. وقتی شما در محیطی هستید که کسی ویپ می‌کشد، ذرات معلق از طریق آئروسل وارد هوای محیط می‌شوند و افراد دیگر آن را استنشاق می‌کنند. به این پدیده، “بخار دست دوم ویپ” گفته می‌شود که به‌اندازه دود دست دوم سیگار می‌تواند برای سلامتی مضر باشد.
عوامل مؤثر در شدت آسیب آئروسل ویپ
شدت خطرات ناشی از آئروسل ویپ به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- نوع مایع ویپ: مایعاتی که ترکیبات معطر زیاد دارند، ممکن است آئروسل‌های مضرتر تولید کنند.
- دمای دستگاه: هرچه دمای المنت بالاتر باشد، احتمال تولید ترکیبات سمی افزایش می‌یابد.
- مدت زمان و دفعات مصرف: استفاده طولانی‌مدت یا مکرر باعث افزایش قرارگیری بدن در معرض آئروسل ویپ می‌شود.
- محیط بسته یا باز: در فضاهای بسته، غلظت آئروسل ویپ بیشتر و ماندگارتر است.
روش‌های کاهش آسیب آئروسل ویپ
هرچند بهترین راه برای جلوگیری از آسیب‌های آئروسل ویپ ترک کامل مصرف است، اما اگر ترک برایتان دشوار است، می‌توانید با رعایت چند نکته، آسیب‌ها را کاهش دهید:
- استفاده از مایعات با ترکیبات ساده‌تر
- انتخاب دستگاه‌هایی با کنترل دما
- عدم مصرف در محیط‌های بسته یا در حضور کودکان
- استفاده از فیلتر یا دهانه‌های خاص که آئروسل کمتری تولید می‌کنند
جمع‌بندی
آئروسل ویپ برخلاف آنچه در نگاه اول به نظر می‌رسد، صرفاً بخار بی‌خطر نیست. این ذرات معلق می‌توانند حامل مواد سمی، سرطان‌زا و آسیب‌زننده به ریه و قلب باشند. چه مصرف‌کننده ویپ باشید، چه تنها در کنار کسی که ویپ می‌کشد، در هر صورت در معرض این ترکیبات هستید. آگاهی بیشتر درباره آئروسل ویپ، می‌تواند شما را برای تصمیم‌گیری بهتر در مورد مصرف و حفظ سلامت خود و اطرافیان‌تان کمک کند.
سوالات متداول
آیا آئروسل ویپ همان بخار آب است؟
خیر، آئروسل ویپ تنها بخار آب نیست. در واقع، آئروسل ویپ شامل ترکیبی از ذرات معلق مایع و جامد است که حاوی نیکوتین، فلزات سنگین، ترکیبات آلی فرار و مواد شیمیایی حاصل از تخریب حرارتی هستند. این ترکیبات با عبور از دستگاه ویپ و گرم شدن مایع، وارد ریه‌ها می‌شوند. برخلاف بخار آب، آئروسل ویپ به دلیل ذرات ریزش می‌تواند در عمق ریه رسوب کرده و منجر به آسیب‌های جدی شود.
آیا آئروسل ویپ برای افراد غیرمصرف‌کننده هم خطر دارد؟
بله، بخار خارج‌شده از دهان فرد مصرف‌کننده ویپ که همان آئروسل ویپ است، در هوا پراکنده می‌شود و افراد اطراف نیز آن را استنشاق می‌کنند. به همین دلیل، حتی کسانی که ویپ نمی‌کشند هم ممکن است در معرض خطر قرار بگیرند. مطالعات نشان داده‌اند که آئروسل ویپ می‌تواند در محیط‌های بسته برای ساعت‌ها باقی بماند و به‌ویژه برای کودکان، زنان باردار و بیماران تنفسی خطرناک باشد.